Maandag 15 mei 2017 presenteerden Ikbenfrits en de Consumentenbond de bevindingen van hun onderzoek naar de berekening van de oversluitboete bij Radar. Ze namen 200 aflosnota’s van klanten van Ikbenfrits onder de loep. De resultaten liegen er niet om: alle banken blijven fouten maken. Ook zijn alle banken nog steeds uiterst vaag over hoe de boete berekend wordt. Er zijn zelfs banken die hun boeteberekening ten nadele van de klant hebben aangepast, naar aanleiding van het AFM-rapport!
Er is onderzocht of banken zich hebben aangepast naar de AFM-richtlijn die zij in maart 2017 hebben gepresenteerd. Voldoen ze nu wel aan de regels? Wat is er veranderd? Zijn er verschillen tussen de banken? Hiervoor werden honderden aflosnota’s van 20 banken nagerekend. Conclusie is dat geen enkele onderzochte banken aan de leidraad voldoet. Zelfs na 14 juli 2016 niet; het moment dat AFM bevoegdheid heeft over dit onderwerp.
“Wij hebben banken eerst gevraagd over hoe ze de berekening doen. Dat hebben we vervolgens vergeleken met hoe de boete volgens de aflosnota’s van die bank zou moeten zijn. En dan blijkt dat banken vaak zelf niet weten hoe ‘t precies gebeurt.”, volgens Michiel Lensink van Ikbenfrits.nl. Dit geeft aan dat er nog geen strak stramien is voor het berekenen van de boete.
Er is veel verschil tussen banken in hoe ze de boete berekenen. “Banken hebben veel verschillende hypotheekproducten. De banken SNS, Regiobank, Conservatrix, BNP Paribas en Reaal wijken het meest af van de leidraad van de AFM over de hele range aan hypotheekproducten. Dit valt altijd uit in het nadeel van de klant.” vertelt Bart Combée, directeur Consumentenbond.
Één van de punten in de leidraad is dat banken in het geval van spaarhypotheek-vormen het gespaarde bedrag moeten aftrekken van de hypotheekschuld. Over het resterende, veel lagere bedrag, moet boete worden betaald. Dit kan voor mensen met zo’n hypotheek ontzettend veel schelen, vaak duizenden euro’s. “Banken weten dondersgoed waar ze mee bezig zijn, ook al ontkenden sommigen dit eerst” vervolgt Lensink. “Bijna de helft van alle banken deed dit verkeerd. Een aantal banken gaf toe dat ze dit verkeerd berekenden, een aantal moesten we erop wijzen nadat we de aflosnota’s hadden gecontroleerd.” Dus erop vertrouwen dat banken zelf hun fouten goed gaan maken is een ijdele hoop.
“Tweederde van de banken hanteren een verkeerde vergelijkingsrente. Hierdoor krijg je een groot renteverschil. Dat resulteert in een veel hogere boete, soms wel 50% te hoog!”, aldus Lensink. Combée vervolgt: “Doordat een paar grote, dominante hypotheekverstrekkers in Nederland de boete onterecht hoog houden heeft dit ook effect op de mensen die niet oversluiten. Deze mensen lopen hun kans op een gunstigere hypotheek mis. Hierdoor wordt de concurrentie en marktwerking minder en dat zorgt weer voor hogere tarieven voor de consument.”
Banken zijn daarnaast totaal niet transparant in hoe de boete berekend wordt. Op dit moment is het niet mogelijk zonder extra informatie de boete na te rekenen op basis van de aflosnota. Dit is kwalijk: er zitten fouten in de berekening van de bank, bewuste en onbewuste. Omdat het om vaak enorme bedragen gaat is het de plicht van de bank zijn klant juist te informeren en moet zij het recht geven aan de klant de boete te controleren. Dit laatste is mede de reden geweest van de oprichting van de Oversluitclaim. De Consumentenbond heeft hiertoe een goed voorbeeld van een aflosnota (PDF) gepubliceerd.
Kijk het fragment over de boeterente bij Radar hier terug.
Sluit je aan
Banken hebben controle van onafhankelijke partijen nodig blijkt eens te meer. Zonder actief toezicht, narekenen en navragen blijven er dingen mis gaan. Daarom bestaat de Oversluitclaim. Wij brengen dingen aan het licht en zetten ze recht. Door onderzoek en als het niet anders kan via de rechter. Mensen die zijn overgesloten, niet zijn overgesloten door de te hoge boete of extra hebben afgelost: allen hebben te hoge boetes betaald. Dus sluit je aan en claim je schade!
